Hepimizin
başına gelebilir: günlük bir sohbette birisi Ulysses’ten bahsettiğinde başımızı
belli belirsiz sallamışızdır. Herkesin sürekli eline aldığı ve tekrar yerine
koyduğu kitapları vardır. Edebiyat dolabımızdaki bu iskeletler, sürekli olarak
yazlık okuma listelerimizin altında görünürler ve kaderlerinde asla
bitirilememek vardır. Paris Üniversitesi Profesörü Pierre Bayar’ın tartışmalı
kitabı How to Talk About Books You Haven’t Read (Okumadığınız Bir Kitap
Hakkında Nasıl Konuşmalı?) adlı kitabı, bizleri klasik edebiyattaki akıcılığın
nasıl iyi eğitim almış, kültürlü bir insanı işaret ettiği üzerine düşünmeye
zorluyor. Bu yüzden, daha iyi bir
okuyucu gibi görünmek ilginizi çeker diye, muhtemelen okumadığınız ancak kültürel
önemini bilmeniz gereken bazı kitaplarla ilgili ufak bir dosya hazırladık
sizlere. Böylece, kumsalda geçirdiğiniz değerli vaktinizi Stephen King
kitabıyla harcamadan bir sonraki kokteyl partisini güvenle atlatabilirsiniz.
(Ama yıl bitmeden bu kitaplardan en az birini okumayı deneyeceğinize söz
verin).
ULYSSES - JAMES JOYCE
Kitap Üzerine: Ulysses 1998’de
20. Yüzyılın en iyi 100 İngiliz romanı arasından birinci seçildi. Kitap,
Homer’ın epik şiiri Odyssey’e paralel olarak yazılmıştır ama Truva Savaşı’nın
kahramanı Odysseus yerine dönemin günlük yaşamını, Yahudi ana karakter Leopold
Bloom’un Dublin’deki sıradan bir günü üzerinden anlatır. James Joyce’un bilinç
akışını, kinayeleri kullanışı ve parodi tarzıyla bu roman İngiliz edebiyatı
dünyasında devrim yarattı.
Püf noktası: James Joyce’un
önceki romanlarından Sanatçının Bir Genç Adam Olarak Portresi’nin genç ana
karakteri Stephen Dedalus, Ulysses romanında da başkahramandır. Bu romanda,
neredeyse Bloom’un oğlu yerine geçen Stephen, Telemachus’a benzer ve Sanatçının
Bir Genç Adam Olarak Portresi’ndeki romantik kahraman, gerçekte bir narsisttir.
Ayrıca beklenenin aksine gösteriş meraklısı olmasıyla da hayal kırıklığı
yaratır.
DON KİŞOT - MIGUEL
DE CERVANTES
Kitap Üzerine: Miguel de
Cervantes tarafından 1600'lerin başında yazılan Don Kişot, İspanyol
edebiyatının en önemli romanlarından biri olarak nitelendirilir. Romanın okunma
sayısı arttıkça kitabın beyazperdeye uyarlanma sayısı da artmıştır.
Püf Noktası: Don Kişot,
yayınlandığı günden beri popüler kültürdeki pek çok “zırhta parıldayan şövalye”
karakterine ilham verdi. Bu kahramanların çoğu “quixotic” ya da hayali idealistler olarak
tanımlanabilir.
SAVAŞ VE BARIŞ - LEV
TOLSTOY
Kitap Üzerine: Tolstoy’un en ünlü
edebi başarısı olarak bilinen Savaş ve Barış, Rusya’nın Fransız işgalini ve
Napolyon dönemi olaylarını konu eder. Roman, pek çok Rus klasiği gibi, karmaşık konulara, aşk, savaş, barış, seks,
hayatın anlamı gibi neredeyse her evrensel insani temaya değinir.
Püf Noktası: Bu tarihsel
romanın bir parçasında, Tolstoy tarih kayıtlarını dosdoğru sunma vizyonunu
üstlenmiştir. Tolstoy, sadece tarihi şekillendiren büyük adamları değil, küçük
ve önemsiz görünen karakterleri de ön plana çıkarmak için her türlü çabayı
gösterir.
KAYIP ZAMANIN İZİNDE
- MARCEL PROUST
Kitap Üzerine: Marcel Proust’un
3500 sayfalık 7 ciltten oluşan, yarı otobiyografik şaheseri Kayıp Zamanın
İzinde, anlatıcının aşk maceralarını, sanatı öğrenişini ve toplumdaki
gelişmesini konu eder.
Püf Noktası: Bilinçli bir çaba
harcamadan, sıradan olayların uyandırdığı istenmeyen hatıralar romanın en
önemli konusudur ve kültüre sağladığı en önemli katkı budur.
MOBY DICK - HERMAN
MELVILLE
Kitap Üzerine: Herman Melville’in
Moby Dick’i, Ishmael olarak adlandırılan sıradan bir denizci tarafından
anlatılır. Denizci Ishmael, Kaptan Ahab’ın bulunmaz bir balina türü olan Moby
Dick’i bulup öldürmeyi amaçladığı takıntılı yolculuğunu bizlere aktarır.
Püf Noktası: Roman çok fazla
seks şakası içerir. Penisle ilgili laf oyunları ve hatta erkekler arasındaki
eşcinsel bağlar romanın içerisinde sık sık görülür. Bilim adamları Ishmael’in
Queequeg’le olan ilişkisinin bir aşk hikayesi mi, duygusal bir yakınlık mı
yoksa cinsel bir birliktelik mi olduğunu belirlemek için yıllar harcayabilir.
ATLAS SİLKİNDİ - AYN
RAND
Kitap Üzerine: Atlas Silkindi,
Ayn Rand’ın kendi felsefi düşüncesini dramatize ettiği uzun bir romandır.
Kitap, maddi zorlukların yaşandığı zamanlarda yozlaşan hükümete karşı isyan
eden bir grup cesur sanayiciyi konu eder.
Püf Noktası: Atlas Silkindi,
Rand’ın nesnellik ilkelerinde kurmaca bir metin olarak geçer ve yayımlanışından
55 yıl geçmesine rağmen hala tartışmalı bir kitaptır. Liberaller pro kapitalist
bir tutuma sahip olduğu için, müstehcen seks tanımlamaları ve Hıristiyanlık
karşıtı görüşleri için eleştirirler onu. Bu arada, birileri de kitabı sadece
uzun, sıkıcı ve zayıf bir üsluba sahip bulurlar. Ama Rand’ın hürriyet yanlısı
takipçileri o kadar çoktur ki roman 21. yüzyılda bile okunmayı sürdürür.
Çeviren:
Irmak Taştan
Kaynak:
SabitFikir.com